عجیب است که در دل پاریس و در مهم‌ترین موزه جهان، آثاری ایرانی قرار داد که شما را در دنیای باستان ایران غرق خواهد کرد. به جذاب‌ترین قسمت‌های موزه لوور پاریس بروید و با کمانداران هخامنشی ملاقات کنید.
قوانین بشری را بخوانید و از مشاهده سرستون شوش لذت ببرید. آثار ایرانی موزه لوور پاریس، یکی از کامل‌ترین مجموعه‌های تاریخی ایران به شمار می‌آید که طرفداران بسیاری در بین بازدیدکنندگان دارد. مهم‌ترین آثار باستانی ایرانی موزه لوور مربوط به آثار کشف شده از شوش هستند که در ادامه چند مورد از آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
چرا آثار ایرانی سر از موزه لوور درآوردند؟
بر اثر بی‌لیاقتی حاکمان دوره قاجار از جمله ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه، بسیاری از آثار باستانی ایرانی از سلسله‌هایی چون هخامنشیان و ایلامیان، در آن سال‌ها به خارج از کشور منتقل شدند. بیشتر آثار ایرانی موزه لوور پاریس، جزو عتیقه‌جات و اکتشافاتی هستند که در این دوره، طبق امتیاز کاوش‌های باستانی که به فرانسه اعطا شده بود، به این کشور منتقل شدند.
مارسل دیولافوا، سرپرست اولین حفاری‌های تیم فرانسوی در محل کاخ آپادانای شوش بود که به بهانه عملیات باستان‌شناسی، بسیاری از آثار ارزشمند تاریخی را از ایران خارج و به فرانسه منتقل کرد. این آثار ایرانی موزه لوور امروز در تالار هخامنشیان واقع در بال ریشلیو، اتاق شماره 308 در طبقه همکف قرار دارند. این تیم کاخ آپادانا را در مجموعه عملیات حفاری خود بین سال‌های 1885 تا 1886 کشف کرد و بسیاری از آثار باستانی کشف‌شده در آن را به یغما برد.
بسیاری از آثار ایرانی موزه لوور، در زمان کشف آنقدر بزرگ و سنگین بودند که تکه تکه شده و در جعبه‌های بزرگ، به فرانسه منتقل شدند. برای نمایش این آثار در موزه لورر، به هم چسبانده و یکپارچه و با روش فریز مونتاژ شدند. دیگر باستان‌شناسان فرانسوی که در ایران عملیات حفاری و باستان شناسی انجام دادرند، شامل ژان ژاک دو مورگان و رونالد دی مکونم هستند که در منطقه شوش آثار مهمی را کشف کردند.
همچنین حفاری‌های شهر سلطنتی اونتاش ناپیریشا که بعدها به دلیل زیگورات چغازنبیل به این نام شناخته شد، توسط رومن گیرشمن انجام شد که در این دوره نیمی از آثار در ایران باقی مانده و نیمی دیگر به فرانسه منتقل شدند.
معرفی آثار ایرانی موزه لوور
در ادامه با مهم‌ترین اثار ایرانی موزه لورر پاریس آشنا خواهید شد.
1. سرستون گاو سنگی مربوط به کاخ آپادانای شوش
سرستون سنگی کاخ آپادانای شوش، نماد آثار ایرانی موزه لوور است که در تالار مربوط به دوره هخامنشیان در این موزه به نمایش درآمده است. این اثر باستانی، باقی‌مانده یکی از 36 سرستون کاخ آپادانا در شوش است که به عنوان محل حکومت داریوش اول هخامنشی شناخته می‌شود. این گاو سنگی یکی از آثاری بوده است که به علت اندازه و وزن زیاد (حدود 12 تن)، قطعه قطعه شده و در پاریس به هم چسبانده شد.
قطعه قعطه شدن اثری تا این حد ارزشمند و تاراج آن از خانه به کشوری دیگر، قطعاً تأسف برانگیز است و ممکن است دیدن آن روح و قلب ما را جریحه‌دار کند. اما از آن‌جایی که معمولاً ایرانیان اصالت خود را فراموش نمی‌کنند، هر ایرانی در هنگام عزیمت به جاهای دیدنی پاریس، بهتر است سری به تالار مربوط به اثار ایرانی موزه لوور پاریس بزند تا این گاو سنگی را زیارت کند.
2. مجسمه ملکه ناپیراسو
یکی دیگر از آثار ایران در موزه لوور پاریس، مجسمه ملکه ناپیراسو متعلق به 1300 تا 1340 سال قبل از میلاد است. این مجسمه از جنس مفرغ ساخته شده و 129 سانتی‌متر قد و 1750 کیلوگرم وزن دارد. ملکه ناپیراسو، همسر اونتاش‌گال، پادشاه بزرگ عیلامی بوده است که مجسمه او در اندازه طبیعی خود ساخته شده و گلدوزی‌ها، ملیله‌دوزی‌ها، دستبند، انگشتر، پیراهن و دامنش با ظرافت تمام روی این فلز حکاکی شده‌اند.
البته آسیبی که به سر و بازوی چپ مجسمه ملکه وارد شده، باعث شده تا چهره او مشخص نباشد. در لبه دامن این مورد از آثار ایرانی موزه لوور، نام ملکه ناپیراسو و لقب سلطنتی او نقش بسته و در ادامه، ادعیه مربوط به مراسم مذهبی آن دوره دیده می‌شود.
3. لوح سنگی پیروزی نارامسین
لوح سنگی 4200 ساله پیروزی نارامسین، یکی دیگر از آثار باستانی ایرانی در موزه لوور است که البته ریشه اکدی دارد و در دوره عیلامیان، به عنوان غنیمت وارد ایران شده است. نارامسین، نوه سارگون اکدی بوده است که این لوح سنگی، مربوط به پیروزی او در جنگ علیه قبیله لولوبی است.
در این مورد از آثار ایرانی موزه لوور، نارامسین با قامتی بلندتر از دیگران، پای خود رو روی جسد دو تن از سربازان دشمن گذاشته است و با کلاه ایمنی شاخدار و یک تیروکمان در دست، به شماش، خدای خورشید ادای احترام می‌کند.
4. جام زرین مارلیک
یکی دیگر از آثار ایرانی موزه لوور، جام زرین مارلیک است که از ارزشمندترین این قطعات محسوب می‌شود. این جام مربوط به قرن دوازدهم تا چهاردهم قبل از میلاد است و در اطراف رودبار گیلان کشف شده است. جام مارلیک از جنس الکتوم، آلیاژی از طلا و نقره و در ابعاد 11 در 11 سانتی‌متر ساخته شده است. بر روی این جام، نقشی از اژدهای دوسر وجود دارد که غزالی را به آرواره‌های خود کشیده است. این نقش در اطراف جام تکرار شده است.
موزه لوور، جزو موزه‌های رایگان پاریس محسوب نمی‌شود و برای بازدید از آن باید 15 یورو پرداخت کنید. با این حال، پرداخت این هزینه برای ایرانیان مسافر و مقیم پاریس ارزشش را دارد، چرا که می‌توانند بخشی از تاریخ کشور خود را مشاهده کنند.
نکته جالب این است که برای دیدن آثار ایرانی موزه لوور، حتماً لازم نیست به پاریس سفر کنید. چرا که موزه لوور تور بازدید آنلاین خود را به قیمت 17 یورو ارائه می‌دهد و می‌توانید از پشت سیستم یا تلفن همراه خود این آثار و دیگر کلکسیون‌های این موزه را ببینید.
5. قاب‌های تزئینی کمانداران هخامنشی
از کشفیات گروه دیولافوا که به صوت قطعه قطعه و پراکنده در حفاری‌های آپادانای شوش کشف شد، قاب‌های آجری مربوط به نقش برجسته کمانداران و سربازان هخامنشی است که امروز در زمره آثار باستانی ایرانی در موزه لوور جای می‌گیرد. این آجرهای لعاب‌دار رنگی، زینت‌بخش کاخ آپادانا و دیگر کاخ‌های شهر باستانی شوش بوده‌اند که این نوع تزئینات، ریشه در معماری عیلامی دارد.
به این ترتیب، تنها هدف شما از خرید تور پاریس سفر به پایتخت فرانسه نیست، بلکه سفر به دل تاریخ ایران است! این نقش برجسته مربوط به سربازان گارد جاویدان کمبوجیه طی حمله به مصر است که داریوش هخامنشی نیز او را در این سفر همراهی کرده است. چه چیزی بهتر از این که این یادگار باستانی را به عنوان یکی از آثار ایرانی موزه لوور از نزدیک ببینید؟
6. کتاب‌های خطی باستانی
آثار ایران در موزه لوور پاریس، فقط شامل مجسمه‌ها و تندیس‌های باستانی نمی‌شود. یکی دیگر از این اقلام، صفحات مربوط به کتاب‌های خطی باستانی است که از آثاری چون شاهنامه، مخزن‌الاسرار و خمسه نظامی کشف شده‌اند. کتابی مثل شاهنامه، از کتب مقدس ما ایرانیان محسوب می‌شود و نمود مقاومت زبان پارسی دربرابر ورود لغات بیگانه است. حال فرض کنید که نسخه اصلی شاهنامه، با دستخط شخص فردوسی در مقابل چشمانتان قرار دارد! چه حسی به شما دست می‌دهد؟
اما این تنها نکته هیجان‌انگیز درباره این کتب نیست. در آن‌ها نقاشی‌های شاهان معروف ایرانی مثل خسرو انوشیروان و پادشاهان افسانه‌ای مانند فرامرز، کیکاووس و سلیمان نیز دیده می‌شود. تمام این آثار ایرانی موزه لوور، نسخه اصلی هستند و توسط نقاشان درباری آن دوران کشیده شده‌اند.
7. پرتره فتحعلی شاه قاجار
فتحعلی شاه، یکی از شاهان سلسله قاجاری بود که مانند دیگر حاکمان این دوره، خودشیفتگی وافری داشت و مدام به نقاشان و هنرمندان دربار دستور می‌داد از او پرتره و نقاشی بکشند! مهر علی یکی از برترین نقاشان درباره بود که پرتره‌های زیادی از این شاه بی‌کفایت کشید و آثار او امروز در موزه بروکلین، جایگاه ویژه ریاست جمهوری هند و موزه مردم‌شناسی تهران جای گرفته‌اند.
یکی از این پرتره‌ها در موزه لوور پاریس قرار دارد که در آن فتحعلی‌شاه روی تخت شاهی خود نشسته و شمشیری گوهرنشان در دست دارد. این پرتره در ابعاد 240.7 در 145 سانتی‌متر و با استفاده از تکنیک رنگ روغن روی بوم رسم شده و مربوط به ربع اول قرن نوزدهم میلادی است.
8. فرش قدیمی شیراز
یکی دیگر از آثار ایرانی موزه لوور، یک قطعه فرش حدوداً 35 متری مربوط به شیراز است که قدمت آن به قرن دهم میلادی برمی‌گردد. این فرش از جنس تاروپودهای پنبه‌ای و با تراکم 1600 گره در متر مربع بافته شده و ابعاد آن 620 در 455 سانتی‌متر است. فکرش را بکنید که دیدن این فرش، چگونه می‌تواند ما را به دل تاریخ این صنعت ببرد و زمینه آبی، تزئینات صورتی و حاشیه قرمز آن، چگونه می‌تواند اصالت طراحی فرش در ایران را به رخ بازدیدکنندگان آن از سراسر جهان بکشد.
سخن پایانی
موزه لوور پاریس، واقع در میدان کنکورد، خیابان ریوولی، مهد عشاق تاریخ و فرهنگ در پایتخت فرانسه است. با قدم زدن در این موزه، گویی سفر در زمان را تجربه می‌کنید و گذر تاریخ در تمدن‌های باستانی جهان را در سده‌های مختلف مشاهده خواهید کرد. متأسفانه یا خوشبختانه، تالارهای مربوط به تمدن‌های باستانی پارسی نیز در این موزه وجود دارند که آثار ایرانی موزه لوور در آن جای گرفته‌اند.
با بازدید از این تالارها، آثار ایرانی در موزه لوور پاریس را خواهید دید که طی چند نوبت و بر اثر بی‌لیاقتی پادشاهان ایرانی، به ویژه در سلسله قاجار به پاریس منتقل شده‌اند. ارزشمندترین این آثار مربوط به دوره هخامنشی و عیلامی هستند، اما آثار مربوط به دوره‌های دیگر تا قاجاریه هم در موزه لوور وجود دارند. همچنین برخی از این آثار غنائم مربوط به کشورهای دیگر هستند که پادشاهان باستانی ایران، طی حمله به ممالک دیگر با خود به ایران آورده‌اند.
در صورتی که هیجان‌زده شده‌اید و می‌خواهید هرچه زودتر به بازدید آثار ایرانی موزه لوور بروید، می‌توانید با آژانس گردشگری رز آبی، معتبرترین مجری تورهای اروپا و آسیا تماس بگیرید و درباره خرید تور پاریس، اطلاعات لازم را دریافت نمایید.
متن دیدگاه
نظرات